Η συντήρηση των τοιχογραφιών της Μονής Surpatele,Ρουμανίας.
Η εκκλησία είναι μέρος ενός γυναικείου μοναστηριού και εξακολουθεί να διατηρεί την λειτουργική του ικανότητα.Η πρώτη γραπτή μαρτυρία χρονολογείται το 1512,το 1706 η Μονή αναβαθμίζεται με την πρόσθεση όλων των αναγκαίων κτηρίων για την λειτουργεία ενός γυναικείου μοναστηριού.
Το καθολικό της Μονής εικονογραφήθηκε από Ρουμάνους αγιογράφους.Τα θέματα ήταν εμπνευσμένα από θρησκευτικά κείμενα με έντονο το συμβολικό περιεχόμενο και τον ανθρωπιστικό χαρακτήρα.Από τεχνικής άποψης οι τοιχογραφίες έγιναν με την παλιά βυζαντινή μέθοδο και αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους που διατηρήθηκαν έως τις μέρες μας.
Το μοναστήρι άρχισε να υπόκειται σε διαδοχικές φθορές το 1873,όταν κατά την εκκοσμίκευση των μονών της περιοχής η Μονή έκλεισε.Εκείνη της περίοδο,περίπου 50 χρόνια,όλα
τα κτήρια της Μονής καταστράφηκαν εκτός από το καθολικό και τον πύργο.
Από υπάρχοντα έγγραφα είναι γνωστό ότι από το 1907 η εκκλησία ήταν σε άσχημη κατάσταση.Η κατεστραμένη οροφή προκαλούσε μεγάλες διεισδύσεις του νερού της βροχής.Επιπλέον, από το 1940 έως και το 1977 η
Μονή επλήγη από διάφορους σεισμούς όπου μαζί με το ασταθές έδαφος και τον πλόυσιο υδροφόρο ορίζοντα προκάλεσαν εκτεταμένες φθορές στις τοιχογραφίες, αλλά και στην γενική σταθερότητα του κτηρίου.Επίσης, η υγρασία μαζί με την συμπλήρωση των ρωγμών με γκρι τσιμέντο(πλούσιο σε άλατα) ήταν οι βασικοί παράγοντες που οδήγησαν σε κακή κατάσταση τις τοιχογραφίες.
Ο λόγος που διατηρήθηκαν οι τοιχογραφίες έως τις μέρες μας ήταν η καλή τεχνική κατασκευής τους, με αρχική βάση αποτελούμενη από ασβέστη,άχυρο και άμμο και πάχους περίπου 4 χιλιοστών και ζωγραφικό υπόστρωμα 0.3-0.5mm, αποτελόυμενο από ασβέστη,άμμο και άλλα αδρανή υλικά.
Το κτήριο παρουσίαζε αστάθεια,το κέντρο βάρους κάποιων δομικών στοιχείων είχε μετατοπιστεί,οι μεγάλες ρωγμές,στο εσωτερικό κυρίως του ναού,δήλωναν αυτή την κατάσταση.
Πριν ξεκινήσουν οι αναστηλωτές την αποκατάσταση της σταθερότητας του κτηρίου οι συντηρητές άρχισαν να προστατεύουν τις τοιχογραφίες.Οι εργασίες ξεκίνησαν με την προστασία των τοιχογραφιών : ιαπωνικό χαρτί κολλήθηκε πάνω στις τοιχογραφίες με κόλλα cmc,έπειτα με εσωτερικά ενέματα στήριξαν τις αποκολλημένες τοιχογραφίες επαναπροσδιορίζοντας την αρχική συνοχή όλων των στρωμάτων των τοιχογραφιών με το υπόστρωμα και τα δομικά στοιχεία.Ρωγμές,μεγάλες & μικρές συμπληρώθηκαν με κονίαμα για να αποτραπεί η είσοδος στο εσωτερικό της εκκλησίας (και κατά προέκταση η επαφή των τοιχογραφιών) των ενεμάτων που θα χρησιμοποιήσουν οι αναστηλωτές,από εξωτερικά,για την στήριξη-ενίσχυση της δομής του ναού.
Μετά τη ολοκλήρωση των προληπτικών μέτρων και την προστασία των τοιχογραφιών ξεκίνησαν οι διαρθρωτικές παρεμβάσεις των αναστηλωτών,με ενέματα υπό πίεση, που περιείχαν αδρανή και μη υλικά χαμηλού περιεχομένου όμως σε άλατα.Καθόλη την διάρκεια των εργασιών της αναστήλωσης,από την ειδικευμένη τεχνική εταιρεία σε μνημεία,οι συντηρητές επόπτευαν την πορεία των εργασιών έτοιμοι να παρέμβουν και να σταματήσουν την διαδικασία,πάντα με μέλημα την προφύλαξη των τοιχογραφιών.Ευτυχώς δεν υπήρξε κανένα πρόβλημα και η δομή της εκκλησίας αποκαταστάθηκε με επιτυχία, χωρίς να προξενηθούν προβλήματα και επιπλέον φθορές στις τοιχογραφίες.
Η εκκλησία είναι μέρος ενός γυναικείου μοναστηριού και εξακολουθεί να διατηρεί την λειτουργική του ικανότητα.Η πρώτη γραπτή μαρτυρία χρονολογείται το 1512,το 1706 η Μονή αναβαθμίζεται με την πρόσθεση όλων των αναγκαίων κτηρίων για την λειτουργεία ενός γυναικείου μοναστηριού.
Το καθολικό της Μονής εικονογραφήθηκε από Ρουμάνους αγιογράφους.Τα θέματα ήταν εμπνευσμένα από θρησκευτικά κείμενα με έντονο το συμβολικό περιεχόμενο και τον ανθρωπιστικό χαρακτήρα.Από τεχνικής άποψης οι τοιχογραφίες έγιναν με την παλιά βυζαντινή μέθοδο και αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους που διατηρήθηκαν έως τις μέρες μας.
Το μοναστήρι άρχισε να υπόκειται σε διαδοχικές φθορές το 1873,όταν κατά την εκκοσμίκευση των μονών της περιοχής η Μονή έκλεισε.Εκείνη της περίοδο,περίπου 50 χρόνια,όλα
τα κτήρια της Μονής καταστράφηκαν εκτός από το καθολικό και τον πύργο.Από υπάρχοντα έγγραφα είναι γνωστό ότι από το 1907 η εκκλησία ήταν σε άσχημη κατάσταση.Η κατεστραμένη οροφή προκαλούσε μεγάλες διεισδύσεις του νερού της βροχής.Επιπλέον, από το 1940 έως και το 1977 η
Μονή επλήγη από διάφορους σεισμούς όπου μαζί με το ασταθές έδαφος και τον πλόυσιο υδροφόρο ορίζοντα προκάλεσαν εκτεταμένες φθορές στις τοιχογραφίες, αλλά και στην γενική σταθερότητα του κτηρίου.Επίσης, η υγρασία μαζί με την συμπλήρωση των ρωγμών με γκρι τσιμέντο(πλούσιο σε άλατα) ήταν οι βασικοί παράγοντες που οδήγησαν σε κακή κατάσταση τις τοιχογραφίες.
Ο λόγος που διατηρήθηκαν οι τοιχογραφίες έως τις μέρες μας ήταν η καλή τεχνική κατασκευής τους, με αρχική βάση αποτελούμενη από ασβέστη,άχυρο και άμμο και πάχους περίπου 4 χιλιοστών και ζωγραφικό υπόστρωμα 0.3-0.5mm, αποτελόυμενο από ασβέστη,άμμο και άλλα αδρανή υλικά.
Το κτήριο παρουσίαζε αστάθεια,το κέντρο βάρους κάποιων δομικών στοιχείων είχε μετατοπιστεί,οι μεγάλες ρωγμές,στο εσωτερικό κυρίως του ναού,δήλωναν αυτή την κατάσταση.
Πριν ξεκινήσουν οι αναστηλωτές την αποκατάσταση της σταθερότητας του κτηρίου οι συντηρητές άρχισαν να προστατεύουν τις τοιχογραφίες.Οι εργασίες ξεκίνησαν με την προστασία των τοιχογραφιών : ιαπωνικό χαρτί κολλήθηκε πάνω στις τοιχογραφίες με κόλλα cmc,έπειτα με εσωτερικά ενέματα στήριξαν τις αποκολλημένες τοιχογραφίες επαναπροσδιορίζοντας την αρχική συνοχή όλων των στρωμάτων των τοιχογραφιών με το υπόστρωμα και τα δομικά στοιχεία.Ρωγμές,μεγάλες & μικρές συμπληρώθηκαν με κονίαμα για να αποτραπεί η είσοδος στο εσωτερικό της εκκλησίας (και κατά προέκταση η επαφή των τοιχογραφιών) των ενεμάτων που θα χρησιμοποιήσουν οι αναστηλωτές,από εξωτερικά,για την στήριξη-ενίσχυση της δομής του ναού.
Μετά τη ολοκλήρωση των προληπτικών μέτρων και την προστασία των τοιχογραφιών ξεκίνησαν οι διαρθρωτικές παρεμβάσεις των αναστηλωτών,με ενέματα υπό πίεση, που περιείχαν αδρανή και μη υλικά χαμηλού περιεχομένου όμως σε άλατα.Καθόλη την διάρκεια των εργασιών της αναστήλωσης,από την ειδικευμένη τεχνική εταιρεία σε μνημεία,οι συντηρητές επόπτευαν την πορεία των εργασιών έτοιμοι να παρέμβουν και να σταματήσουν την διαδικασία,πάντα με μέλημα την προφύλαξη των τοιχογραφιών.Ευτυχώς δεν υπήρξε κανένα πρόβλημα και η δομή της εκκλησίας αποκαταστάθηκε με επιτυχία, χωρίς να προξενηθούν προβλήματα και επιπλέον φθορές στις τοιχογραφίες.
Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών από τους αναστηλωτές, είχε έρθει η στιγμή της ολοκλήρωσης της συντήρησης και αποκατάστασης των τοιχογραφιών.Αφαιρέθηκαν όλα τα ιαπωνικά χαρτιά και άρχισε ο καθαρισμός των τοιχογραφιών απο τους επικαθήμενους ρύπους και αιθάλη,καθώς και των αλάτων που είχαν δημιουργηθεί λόγο της υγρασίας αλλά και των γκρι τσιμέντων.Ο καθαρισμός αποκάλυψε τους αρχικούς τόνους των χρωμάτων που είχαν χρησιμοποιηθεί κατά την εικονογράφηση του ναού,οι οποίοι ήταν αδύνατο να διακριθούν για πολλά χρόνια εξαιτίας της βρωμιάς που κάλυπτε τα χρωματικά στρώματα.Οι αναλύσεις έδειξαν,όπως ήταν αναμενόμενο,ότι οι χρωστικές ήταν αυτές που έχουμε συνηθίσει στην περιοχή κατά την διάρκεια του 18ου αιώνα.
Μπλε αζουρίτη,κόκκινο κινάβαρης,πράσινο μαλαχίτη και γης,κίτρινo ώχρας...Μετά τον καθαρισμό των τοιχογραφιών είχε έρθει η ώρα της τελικής αισθητικής αποκατάστασης-παρουσίασης του μνημείου.Αποφασίστηκε το είδος των γεμισμάτων με ασβεστοκονίαμα σε περιοχές όπου υπήρχαν μεγάλες απώλειες και σε τέτοιες αναλογίες ασβέστη-άμμου ώστε το χρωματικό αποτέλεσμα των κονιαμάτων να μην υποβαθμίζει αλλά να αναδεικνύει τα θέματα των τοιχογραφιών.
Η αισθητική αποκατάσταση των φθαρμένων χρωμάτων των τοιχογραφιών έγινε σε μικρή έκταση και με υδροχρώματα ώστε να μπορούν να αφαιρεθούν εύκολα.Οι χρωματικοί τόνοι της αισθητικής παρέμβασης παρουσίαζαν ουδέτερου χρώματος τελικό αποτέλεσμα,περασμένοι ως "λαζούρα",ώστε να γίνεται εύκολα αντιληπτή η διαφορά του αρχικού χρώματος από του καινούργιου.
Όπως αναμενόταν,μετά το πέρας των εργασιών συντήρησης των τοιχογραφιών ανακτήθηκε η αρχική χρωματική αρμονία και η εικονογραφική ενότητα αφήνοντας ευανάγνωστη τη δράση του χρόνου και την ίδια στιγμή ανακτήθηκε η δυνατότητα καθημερινής λειτουργείας του ναού από τους πιστούς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου