Η Ορολογία της Βυζαντινής Αγιογραφίας

Λαζούρα:Το διάφανο χρώμα.Πήρε την ονομασία του από τον λίθο λάπις-λάζουλι,που χρησιμοποιούσαν οι αγιογράφοι για την παρασκευή του χρώματος που σήμερα ονομάζουμε ultramarine κι επειδή ήταν ακριβό,το χρησιμοποιούσαν μόνο για διάφανα χρώματα.

Έλυτρα αυγού:Τα σκληρά ελικοειδή νήματα που ισσοροπούν τον κρόκο του αυγού μέσα στο ασπράδι.

Ρετουσάρισμα:Η διόρθωση,το φινίρισμα για την τελειοποίηση-αισθητική χρωματικά αποκατάσταση του έργου.

Καβίλλιες:Κυλινικά κομμάτια ξύλου για την σταθερότερη σύνδεση κομματιών ξύλου προς αγιογράφηση.

Σταχώματα:Οι λεπτές οξείες γραμμές με ή χρυσοκονδυλιάπου κοσμούν τις πτυχές των ενδυμάτων.

Λάκα:Η ζωϊκή ρητίνη που εναποθέτει το ομώνυμο θηλυκό έντομο πάνω σε δέντρο της Ινδίας,την περίοδο της κυοφορίας του.Με την κατάλληλη επεξεργασία παράγουμε την γομα-λάκκα.

Κάμπος εικόνας:Το φόντο ή το βάθος της εικόνας,το μη ζωγραφισμένο μέρος (μπορεί να είναι χρυσομένο).

Τρέσσες:Ξύλινες σφήνες που μπαίνουν στο πίσω μέρος του ξύλου,κάθετα στα "νερά" του,για να το συγκρατούν να μη σκεβρώσει.

Ειλητάριο: To χαρτί, τυλιγμένο ή όχι, που κρατούν οι άγιοι στο χέρι τους. Κατά το τυπικό της Βυζαντινής αγιογραφίας, όταν είναι ανοιχτό γράφεται κάποιο απόσπασμα από τα έργα του Αγίου. Όταν το χαρτί είναι κλειστό, σημαίνει ότι ο Άγιος δεν έγραψε ποτέ κάτι, ή ότι δε σώζεται σήμερα.


Παραφασάδες: Οι ατέλειες στην ύφανση ενός υφάσματος. Μπορεί να είναι κόμποι ή χοντράδια του νήματος που δημιουργούν ανομοιογενείς γραμμές στο βιομηχανικό (συνήθως) ύφασμα.

Τριβίδι: Το χρώμα όπου μεταχειριζόμεθα δια να ζωγραφίσωμεν είναι σκόνες. Έτσι τας αγοράζομεν από την αγοράν. Αλλά επειδή πολλάκις είναι χοντροτριμμένες, τάς ξανατρίβομεν μέσα σε γουδί ή επάνω εις μάρμαρον με ένα γουδόχερον πλατύ, όπου λέγεται τριβίδι. Αν θέλης να είναι ακόμα λεπτότερα, πέρασέ τα και από λεπτό τουλπάνι, αφού τα λιώσης.

Πάφιλα: Η κρούστα, η χοντρή στρώση κάποιου υλικού.

Φιξάρισμα: Το πέρασμα με βερνίκι μιας επιφάνειας, για την προστασία της από την υγρασία, τη σκόνη και άλλες καιρικές ή εξωτερικές επιδράσεις.

Δάμαρις: Φυσικό ρετσίνι που προέρχεται από τροπικό δέντρο. Η διάλυση του ρετσινιού σε νέφτι δίνει ένα καλής ποιότητα; Βερνίκι που χρησιμοποιείται στη ζωγραφική εδώ και επτά αιώνες. Σήμερα το βρίσκουμε στα καταστήματα με είδη ζωγραφικής, παρασκευασμένο.

Πινακωτή: Το ξύλινο σκεύος με βαθουλώματα, που χρησιμοποιείται για το φορμάρισμα και το φούσκωμα του ψωμιού.

Φουρνιστή Ξυλεία: Η ξυλεία που έχει υποστεί την επεξεργασία του φουρνιρίσματος, για ξήρανση, απεντόμωση και γενικά βελτίωση της ποιότητάς της.