Στα μέσα του 20ο αιώνα έκαναν για πρώτη φορά την εμφάνισή τους οι συνθετικές ρητίνες ,στις μέρες μας πλέον η χρήση τους είναι ευρέως διαδεδομένη στο χώρο της συντήρησης και αποκατάστασης έργων τέχνης. Εφαρμόζονται σε διάφορες περιπτώσεις αλλά αρχικά χρησιμοποιήθηκαν ως εναλλακτική λύση σε μια ιδιαίτερη διαδικασία συντήρησης,το φοδράρισμα έργων που έχουν ως φορέα ύφασμα.
Η παραδοσιακές-φυσικές κόλλες,όπως το κερί παρουσίαζαν πολλά προβλήματα,κατά την διάρκεια ενός φοδραρίσματος αλλά και έπειτα. Πρόσδιδαν επιπλέον βάρος στο έργο,εμφάνιζαν γρήγορη γήρανση, παρουσίαζαν μεγάλη ευαισθησία στην υγρασία και στις απότομες μεταβολές της θερμοκρασίας.
Αυτή η αναδυόμενη αγορά συνθετικών ρητινών συνοδεύτηκε και από την ανάπτυξη συνθετικών υφασμάτων,κατασκευασμένα από πολυαμίδιο,πολυπροπυλένιο ή πολυεστέρα.Τα υφάσματα αυτά είναι πολύ ανθεκτικά,δεν επηρεάζονται από την υγρασία και παρουσιάζουν καλή γήρανση.Αρχικά τα συνθετικά υφάσματα είχαν άσπρο χρώμα και πρόσδιδαν άσχημο αισθητικά αποτέλεσμα,τώρα πλέον είναι δυνατόν να συνθετικά υφάσματα να κατασκευάζονται έτσι ώστε να παρουσιάζουν το χρώμα και την υφή διαφόρων φυσικών υφασμάτων,όπως για παράδειγμα του λινού.
Μεταξύ των συνθετικών ρητινών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ένα φοδράρισμα είναι:
1.Τα συνθετικά κεριά,σε αυτή την κατηγορία ανήκει το μικροκρυσταλλικό κερί και τα κεριά παραφίνης,παρόλο που παρουσιάζουν καλές κολλητικές ιδιότητες,πολλές φορές το πλεονάζον υλικό εμποτίζει τον αρχικό υφασμάτινο φορέα του έργου,σε τέτοιο βαθμό,ώστε τα χρώματα να φαίνονται πιο κορεσμένα, παρουσιάζοντας συγχρόνως μεγάλη αντίθεση.
2.Τα συμπολυμερή αιθυλενίου-οξικού βινυλινίου,το γνωστότερο είναι η BEVA,σε διάφορες μορφές.Η BEVA δημιουργήθηκε στις αρχές του 1970,παρουσιάζει «καλή» γήρανση,αντιστρεψιμότητα(με θερμότητα ή διαλύτες),επίσης μπορούμε να ελέγχουμε με μεγάλη ευκολία την διεισδυτικότητα της στις ίνες του υφάσματος.Όλες αυτές οι ιδιότητες την καθιστούν ιδανική για φοδράρισμα.Στην ίδια κατηγορία ανήκει και η ADAM EVA,όχι τόσο γνωστή στην Ελλάδα.
3.Ακρυλικές ρητίνες σε υδατική διασπορά,γνωστότερη είναι η PLEXTOL,ένα συμπολυμερές του βουτυλ-ακριλικού και μεθυλ-μεθακρυλικού εστέρα,παρουσιάζει υψηλή χημική σταθερότητα.
-Πολλοί συντηρητές καθώς και μεγάλες σχολές συντήρησης χρησιμοποιούν ακόμα τις παραδοσιακές-φυσικές κόλλες ή τα φυσικά υφάσματα, υποστηρίζοντας ότι είναι πιο «κοντά» στα φυσικά υλικά που είχαν εφαρμοστεί κατά την δημιουργία των περισσότερων έργων τέχνης.Για παράδειγμα φοδράροντας ένα έργο τέχνης που έχει ως φορέα φυσικό-λινό ύφασμα χρησιμοποιούν πάλι λινό ύφασμα,ίδιας ύφανσης και ίδιου βάρους,έτσι επιτυγχάνετε να ακολουθούν τις ίδιες κινήσεις,λόγο της αυξομείωσης της θερμοκρασίας και της υγρασίας.Τελικά πρέπει να ακολουθούμε τις παλιές παραδοσιακές τεχνικές και τα παραδοσιακά-φυσικά υλικά για το φοδράρισμα ενός έργου ή να ακολουθήσουμε και να εφαρμόσουμε τις νέες μεθόδους και τα υλικά που τις υποστηρίζουν;
1 σχόλιο:
Πιστεύω ότι η απάντηση μπορεί να δοθεί κατά περίπτωση λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά που πρέπει να σκεφτεί ο συντηρητής όταν παίρνει στα χέρια του το έργο: Σε τι συνθήκες το έργο αυτό θα εκτεθεί, πόση είναι πραγματικά η διάρκεια ζωής που επιθυμούμε να έχει και το κατά πόσο με την επέμβασή μας αφήνουμε στην πραγματικότητα περιθώριο για μελλοντικές επεμβάσεις. Αν για παράδειγμα χρησιμοποιήσουμε μία παραδοσιακή μέθοδο όπως το φοδράρισμα με colla di pasta σε λινό υποστήριγμα θα πρέπει το έργο να διατηρηθεί σε ένα ιδανικά σταθερό περιβάλλον για να επιμηκυνθεί η διάρκεια ζωής και του έργου αλλά και της επέμβασης. Φυσικά και είναι δύσκολο να ελέγξουμε κάτι τέτοιο, εκτός εάν αυτό ανήκει σε κάποια μεγάλη συλλογή ή μουσείο. Σε κάθε περίπτωση όμως η επέμβαση αυτή εμφανίζει κάποιον βαθμό "αντιστρεψιμότητας" (όσο αυτό είναι εφικτό σε μία τόσο δραστική επέμβαση όπως το φοδράρισμα!), δίνοντας την επιλογή στον συντηρητή μελλοντικά και όταν πλέον η κόλλα θα έχει αποδυναμωθεί να αφαιρέσει την παλαιά επέμβαση και να δημιουργήσει μία νέα με παρόμοια ή και τελείως διαφορετικά υλικά. Όσον αφορά τη beva, η αντιστρεψιμότητα περιορίζεται από το γεγονός ότι η συνθετική ουσία έχει εισχωρήσει στις ίνες του υφάσματος, αλλάζοντας τελείως τη δομή του. Μπορεί δηλαδή μελλοντικά κάποιος να αφαιρέσει το φοδράρισμα με beva, η νέα όμως επέμβαση δεν μπορεί πλέον να γίνει με παραδοσιακά υλικά.
Δημοσίευση σχολίου